MASAKER SA MENDIOLA--tula ni E. San Juan, Jr.
--ni E. SAN JUAN, Jr.
LEOPOLDO ALONZO
[22 Enero 1987: demonstrasyon ng mahigit 20,000 pesante't manggagawa
sa harap ng Malakanyang]
Ang kaisipan ay tandisang pagtutol sa kung anong katalahagan ang nakatambad sa harap natin...
Lupang makulimlim di maabot-tanaw
ADELFA ARIBE
[13 ang napatay, 105 ang nasugatan, nang paputukan sila ng pulis at militar ng rehimeng Cory Aquino]
Ang malalim na pagkabatid ay sumisibol sa pagpapakilala na ang mga nangyayari o mga nadarama ay tumataliwas sa mga ideang ipinapataw ng rason o katuwiran.
Unti-unting nagkakahugis labintatlong aninong naglalagalag
DANILO ARJONA
[Wala kahit isa sa mga pumatay ang inaresto't ipiniit, o nilitis sa hukuman]
Magsimula tayo sa pagsalungat sa mga nangyayari, sa katalagahan.
Saksi sa pinaslang ay walumpung mamamayang sugatan
DIONISIO BAUTISTA
[Nobyembre 16, 2004: pitong mangagawang umaklas ang binaril ng militar at pulis sa isang piket sa Hacienda Luisita. Utos iyon ng dating pangulong Gloria Arroyo, kasabwat ng angkang Cojuangco-Aquino]
Ang mga pangyayari sa ating karanasan ay mga baytang lamang ng isang
proseso o kalakaran na nagtatambal ng diwa at bagay, kamalayan at realidad
ROBERTO CAYLAO
[Oktubre 27, 2005: Nagpulong ang mga upisyal ng Central Azucarera de Tarlac Labor Union sa Barangay Mapalacsiao. Pinag-usapan kung ano ang gagawin pagkatapas paslangin ang kanilang presidente, si Ricardo Ramos, 47 anos.]
Ano ang kamalayang lumilikha ng nadaramang daigdig?
Humihirit ang punglo sumisingasing ang hininga ng kaluluwang nalugmok
VICENTE CAMPOMANES
[22 Enero 1987--araw ng kasuklam-suklam na krimen....]
Sa idealistang pananaw, tawag sa kamalayan ay Kaisipan, Rason, Espiritu--mga katawagang tumutukoy sa diwa ng tao sa iba't ibang anyo ng pakikipag-ugnayan sa buhay.
Katawan nina Ricardo Ramos at mga kasamang bumabagtas sa dagat ng mga kontinente ng Aprika, Asya, Norte at Timog Amerika...
.
RONILO DUMANICO
[22 Enero 1987: araw ng kahapon, ngayon at lumipas...]
Ang kaunlaran ngayon ay nasusukat sa bilang. Nahahadlangan ang pagsulong mula sa kabilangan (kantidad) tungo sa kaurian (kalidad)---tungo sa paglitaw ng mga bagong uri ng kabuhayan at bayong ayos ng katwiran at kalayaan.
Sigwa't kidlat ng diwang napiit, ngayo'y nakaigpaw
DANTE EVANGELIO
[22 Enero 1987 Sumpa o dasal?]
Sa kabuuan ng pag-uugnay ng diwa at kapaligiran, ng kamalayan at pangyayari, matatanto ang katotohanan.
Butil-butil na pawis at luhang dumadaloy
ang bumubuhos na "demokratikong tsunaming" tinukoy ni Ka Crispin Beltran nang ipabilanggo siya ng "reyna ng kadiliman"
ANGELITO GUTIERREZ
[22 Enero 1987 Dasal o sumpa?]
Ang lahat ng bagay ay nagkakatawan sa taong nagsisikap maunawaan ito at ng taong gumagawa.
Payo mo'y mas mabuting magsindi ng kandila sa halip na isumpa
ang nakapanghihilakbot na dilim--
Itanong natin sa naksubsob na bangkay sa sinusong lupa
RODRIGO GRAMPAN
[22 Enero 1987 Dasal at sumpa kapwa?]
Ang lahat ng bagay ay siyang nagsasalin ng nakalipas sa panig ng kasalukuyan.
Mungkahi mo'y magparaya, patawarin ang nagbubulag-bulagan '
o nabubulagan--mga sundalong sinuhulan o binayaran--
Itanong natin kina Alice Omengan Claver at Rafael Markus Bangit--
Sinikap nilang ilawan ang landas ng mga naliligaw....
BERNABE LAQUINDANUM
[22 Enero 1987 Sumpa muna bago dasal?]
Samakatwid, lahat ng bagay ay nag-aari ng kamalayan sa buong balangkas at kalamnan nito.
Panukala mong humagilap ng batong kiskisan upang
makalikha ng titis na siyang magpapaliyab sa parang...
SONNY BOY PEREZ
[22 Enero 1987 Kailan pa ang pananagutan? ang hustisya?]
Hanggang ngayon, walang pang tunay na paghahati ng lupaing binuwisan ng dugo ng mga magsasaka sa Hacienda....
Mula ngayon, ang lahat ng kaisipang hindi saksi sa kamalayan ng radikal na kabalintunaan ng lahat ng umiiral na porma ng buhay ay isang kaisipang sahol at mapanlinlang. Sa harap ng mga kontradiksiyon, tumututol ang kaisipan sa ngalan ng katotohanan.
Itanong natin sa mga nasawi kung anong titis anong kislap
ang inagaw sa paghagilap ng katarungan
apoy sa lambong ng bayang biyaya'y lagim
ROBERTO YUMUL
[22 Enero 1987 Kailan pa?]
Negasyon o pagtutol ay siyang pinakasaligang kategorya ng diyalektika.
Sinong ipagdarasal sa tanglaw ng kandilang naupos ang mitsa?
Mungkahi ni Ricardo Ramos na mas mabuting isumpa ang mga kriminal
sa halip na magsindi ng ilandaang kandila sa harap ng altar
Payo ni Eden Marcellana na mas mabuting isumpa
ang kabuktutang naghahari
at ipukol ang batong kiskisan sa mga salarin
upang mahuli ang nakasisilaw na ngiti nina Karen Empeno at Sherlyn Cadapan,
titis na inihagis sa pangil ng kadiliman--
Oo, mabuting magsindi ng kandila at isumpa ang kadiliman
Sa gayo'y maaaninaw natin ang galit sa sumabog na matang nakamulagat
ng mga nasawi sa Mendiola--apoy na tutupok sa isinumpang kabuktutan.
Abot-tanaw na
tumatagos sa karimlan ang hirit-ganti
Unti-unting abot-tanaw na natin
ng liwanag ng sumabog na utak
at dugong dumanak sa larangan ng digmaan
sa Mendiola, sa bawat ika-22 ng mga Enerong walang salang darating....
Comments